1. आनंदाचा शिधा:
- दिवाळी उत्सव 2022 निमित आनंदाचा शिधा वितरण
- गुढीपाडवा, डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर जयंती इत्यादि आदी 2023: आनंदाचा शिधा वितरण
- गौरी-गणपती आणि दिवाळी उत्सव 2023: आनंदाचा शिधा वितरण
- श्रीराम प्राणप्रतिष्ठा आणि छत्रपती शिवाजी महाराज जयंती 2024: आनंदाचा शिधा वितरण
लाभार्थी:
राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा अधिनियम, 2013 अंतर्गत अंत्योदय अन्न योजना, प्राधान्य कुटुंब तसेच APL शेतकरी रेशनकार्ड धारक जे 14 शेतकरी आत्महत्या प्रभावित जिल्ह्यांतील आहेत (औरंगाबाद व अमरावती विभागातील सर्व जिल्हे आणि नागपूर विभागातील वर्धा जिल्हा).
लाभ:
प्रत्येक रेशनकार्डसाठी 1 शिधा किट
2. किमान आधारभूत किमत (MSP)
योजनेचा उद्देश:
केंद्र सरकारच्या किमान आधारभूत किंमत (MSP) योजनेअंतर्गत विविध अन्नधान्याच्या किमान किंमती जाहीर केल्या जातात. शेतकऱ्यांना या योजनेचा लाभ मिळावा म्हणून सरकार न्याय्य दर्जाच्या (FAQ) तांदूळ/धान्याची खरेदी करते.
अंमलबजावणी यंत्रणा:
- नोडल एजन्सी: भारतीय अन्न महामंडळ (FCI)
- राज्यस्तरीय कार्यान्वयन:
- महाराष्ट्र राज्य सहकारी विपणन महासंघ, मुंबई (गैर-आदिवासी क्षेत्र)
- महाराष्ट्र राज्य सहकारी आदिवासी विकास महामंडळ, नाशिक (आदिवासी क्षेत्र)
- नोंदणी व खरेदी प्रक्रिया: संपूर्ण प्रणाली NEML (एजन्सी) द्वारे ऑनलाइन केली जाते.
लाभार्थी:
- किमान आधारभूत किंमत योजनेअंतर्गत नोंदणी केलेले शेतकरी
लाभ:
- सरकारने ठरविलेली MSP रक्कम थेट शेतकऱ्याच्या बँक खात्यात जमा केली जाते.
अर्ज कसा करावा?
- “Mahanondani” अ‍ॅपद्वारे किंवा जवळच्या खरेदी केंद्राला भेट देऊन नोंदणी करावी.
- आवश्यक कागदपत्रे:
- आधार कार्ड
- बँक पासबुक / रद्द केलेला धनादेश
- नवीन 7/12 उतारा
3. APL शेतकरी DBT योजना
योजनेचा उद्देश:
शेतकरी आत्महत्या कमी करण्यासाठी APL (सफरचंद) कार्डधारक शेतकऱ्यांना अन्नधान्याऐवजी थेट ₹150/- प्रतिमाह आर्थिक मदत देण्याचा निर्णय घेतला आहे.
लाभार्थी:
- औरंगाबाद व अमरावती विभागातील सर्व जिल्हे आणि नागपूर विभागातील वर्धा जिल्ह्यातील APL शेतकरी.
लाभ:
- ₹150/- प्रतिमाह थेट बँक खात्यात जमा (DBT)
अर्ज कसा करावा?
- तालुका कार्यालयात भेट द्या.
-
एक देश एक शिधापत्रिका ही योजना 1 जानेवारी, 2020 पासून राज्यात लागू करण्यात आली आहे. केंद्र शासनाच्या या योजनेतंर्गत संबंधित रास्तभाव दुकानात आधार प्रमाणीकरण करुन लाभार्थ्याला पोर्टेबिलिटीद्वारे कोणत्याही राज्यातील कोणत्याही रास्तभाव दुकानातून धान्य उचलण्याची सोय उपलब्ध आहे.
-
राज्यातील रास्तभाव दुकानांतून स्थलांतरित कामगार, ऊसतोड मजूर, आदिवासी इ. स्थलांतरण करणाऱ्या लाभार्थ्यांना त्यांच्या स्थलांतरणाच्या ठिकाणी कोणत्याही रास्तभाव दुकानांत त्यांना अनुज्ञेय असलेले धान्य प्राप्त करुन घेण्याची सुविधा पोर्टेबिलिटीद्वारे ई-पॉस उपकरणांवर उपलब्ध करुन देण्यात आली आहे.
- याकरिता लाभार्थ्यांना सद्यस्थितीत असलेल्या शिधापत्रिकांवरील 12 अंकी क्रमांकाचा वापर करुन आधार प्रमाणिकरणाद्वारे धान्य वितरीत करण्यात येते.
-
या योजनेतंर्गत माहे जानेवारी, 2020 ते माहे डिसेंबर, 2023 पर्यंत महाराष्ट्रातील 64854 शिधापत्रिकांवरील लाभार्थ्यांनी बाहेरील राज्यांमध्ये धान्याची उचल केली आहे, तसेच इतर राज्यातील 521696 शिधापत्रिकाधारकांनी महाराष्ट्रात धान्याची उचल केली आहे.
- एक देश एक शिधापत्रिका योजनेमध्ये राज्यांतर्गत सरासरी 10 लक्ष / प्रति महिना लाभार्थ्यी अन्नधान्याची उचल करत आहेत.
- एक देश एक शिधापत्रिका या योजनेच्या माहितीकरिता हेल्पलाईन क्र. 14445 कार्यान्वित करण्यात आलेली आहे.
लाभार्थी:
सर्व राष्ट्रीय अन्नसुरक्षा लाभार्थी (स्थलांतरित श्रमिक, आदिवासी, इ.)
फायदे:
रेशन कार्डच्या प्रकारानुसार (अ.अ.यो./प्रा.कु.यो.)
अर्ज कसा करावा
स्थलांतरित लाभार्थ्यांना त्यांच्या स्थलांतराच्या ठिकाणी कोणत्याही रास्त भाव दुकानात ई-पॉस उपकरणांवर पोर्टेबिलिटीद्वारे त्यांचे हक्काचे अन्नधान्य प्राप्त करण्याची सुविधा उपलब्ध करून देण्यात आली आहे.
सद्यस्थितीत शिवभोजन योजनेचा प्रतिदिन इष्टांक 2.00 लक्ष एवढा आहे आणि राज्यात 1904 शिवभोजन केंद्रे कार्यरत आहेत. शिवभोजन केंद्रांवर परिणामकारक नियंत्रण ठेवण्याकरीता सर्व शिवभोजन केंद्रांमध्ये सी.सी.टी.व्ही. यंत्रणा व 100 मीटर परिघामध्ये जिओ फेंन्सिग सुविधा सुरु करण्यात आली आहे. त्यामुळे शिवभोजन केंद्रचालकांना शिवभोजन केंद्राच्या 100 मीटर परिघामध्येच शिवभोजन योजनेचे व्यवहार करता येतात. शिवभोजन योजना सुरू झाल्यापासून दि.27.03.2024 पर्यंत एकूण 18,83,96,254 शिवभोजन थाळ्या लाभार्थ्यांना उपलब्ध करून देण्यात आल्या आहेत.
लाभार्थी:
कोणतीही व्यक्ती
फायदे:
एका थाळीमध्ये 2 चपात्या, 1 वाटी भाजी, 1 वाटी वरण व 1 मूद भाताचा समावेश आहे.
अर्ज कसा करावा
सकाळी 11.00 ते दुपारी 3.00 दरम्यान शिवभोजन केंद्रास भेट द्या
(टीप: प्रत्येक शिवभोजन केंद्रावर प्लेट लिमिट आहे)
6.अंत्योदय अन्न योजना (ए.ए.वाय.)
सर्वात गरीब कुटुंबांना या योजनेंतर्गत दि. १/५/२००१ पासून अन्नधान्य (गहू रु. 2/- प्रति किलो दराने आणि तांदूळ रु. 3/- प्रति किलो) पुरवले जाते.भारत सरकारने राज्याला 5.011 लाख लाभार्थ्यांचे लक्ष्य घेऊन एएवाय पुढे विस्तारित केली, या योजनेंतर्गत, विधवा किंवा अशक्त आजारी व्यक्ती किंवा अपंग व्यक्ती किंवा 60 वर्षे किंवा त्याहून अधिक वयाच्या व्यक्ती किंवा एकल महिला किंवा कोणतेही सामाजिक समर्थन अथवा उदरनिर्वाहाचे साधन नसलेले अविवाहित पुरुष. सर्व आदिम आदिवासी कुटुंबांना प्राधान्य दिले गेले.भारत सरकारने राज्याला 4.81 लाख लाभार्थ्यांचे उद्दिष्ट देऊन एएवाय चा आणखी विस्तार केला आहे, या योजनेंतर्गत, खालील श्रेणीतील कुटुंबे ओळखली गेली आहेत आणि त्यांना अन्नधान्य दिले जाते.
(अ) स्वमालकीची जमीन नसलेले शेतमजूर, अल्पभूधारक शेतकरी, ग्रामीण कारागीर/कारागीर जसे की कुंभार, चर्मकार, विणकर, लोहार, सुतार, झोपडपट्टीतील रहिवासी आणि पोर्टर्स, कुली, रिक्षाचालक यांसारख्या अनौपचारिक क्षेत्रात दररोज आपली उपजीविका करणाऱ्या व्यक्ती. गाड्या ओढणारे, फळे आणि फुलांचे विक्रेते, सर्पमित्र, चिंध्या वेचणारे, मोची, निराधार आणि ग्रामीण आणि शहरी दोन्ही भागांतील इतर तत्सम श्रेणी.
भारत सरकारच्या अंत्योदय अन्न योजनेच्या तिसऱ्या विस्तारात राज्याला ५२१५०० लाभार्थ्यांचे उद्दिष्ट देण्यात आले.
सरकारने ११/९/२००९ रोजी सर्व संबंधित अधिकाऱ्यांना एचआयव्ही/एड्स व्यक्ती आणि कुष्ठरोगग्रस्त व्यक्तींना प्राधान्याने एएवाय रेशनकार्ड देण्याबाबत परिपत्रक जारी केले आहे, ज्यांची नावे बीपीएल यादीत आहेत त्यांना देखील समाविष्ट करण्याच्या सूचना दिल्या.
लाभार्थी:
अ.अ.यो. शिधापत्रिकाधारक
फायदे:
दरमहा ३५ किलो अन्नधान्य (सध्या मोफत)
अर्ज कसा करावा
जवळपासच्या रेशनिंग कार्यालयाला भेट द्या किंवा पृष्ठावरील नागरिकांविषयी मेनूमधून सेवा टॅबमध्ये उपलब्ध ऑनलाईन शिधापत्रिका व्यवस्थापन प्रणालीद्वारे अर्ज करा.
